Spraak- / taalontwikkeling
Elk kind doorloopt de spraak-/taalontwikkeling in zijn eigen tempo. Sommige kinderen ondervinden hierbij wat meer moeite. Als u zich zorgen maakt over de taalontwikkeling van uw kind, is het goed om contact op te nemen, bijvoorbeeld wanneer u één of meer van de volgende kenmerken herkent:
- Als een kind op 2-jarige leeftijd nog niet of nauwelijks praat
- Onvoldoende begrip van wat gezegd wordt
- Kleine woordenschat
- Beperkte zinsbouw, bijvoorbeeld in één- of tweewoordzinnetjes blijven spreken
- Afwijkende zinsbouw
- Moeite met het vertellen van verhalen
- Moeite met de verwerving van spraakklanken, waarbij klanken worden vervangen of weggelaten, bijvoorbeeld het kind zegt ‘tat’ i.p.v. ‘kat’.
- Als een kind goed begrijpt, maar moeite heeft zich te uiten
- Moeite met begrijpend lezen en/of begrijpend luisteren
Stem
Wanneer u veel moet spreken, kunnen bij verkeerd stemgebruik, stemklachten optreden. Dit kan vermoeiend en belemmerend zijn in het dagelijks leven, in het werk, maar ook in sociale situaties. Klachten op dit gebied kunnen zijn:
- Hese of schorre stem
- De stem valt soms weg
- Weinig volume
- Weinig intonatie
- Het praten is vermoeiend en niet lang vol te houden
- Het gevoel ‘dat er iets in de keel zit’
Articulatie
Als ouder verstaat en begrijpt u uw kind meestal prima, maar het kan voorkomen dat anderen (leerkracht, familie of vriendjes) er wel moeite mee hebben. Het frustreert kinderen als ze vaker moeten herhalen wat ze bedoelen, als ze niet in één keer verstaan worden. Ook volwassenen kunnen hier tegenaan lopen, omdat hun werk bijvoorbeeld een beroep doet op accentloos spreken. Moeite met articulatie is herkenbaar aan onder andere:
- Slissen
- De r niet (goed) kunnen uitspreken
- Nasaal spreken
- Onduidelijk articuleren
- Dialect
- Open mond gedrag
Lezen en spellen (specialisatie)
Taal heeft verschillende uitingsvormen. Spreken is er één van, maar ook lezen en schrijven vallen hier onder. In groep 2 verwerven kinderen al voorbereidende vaardigheden om in groep 3 vlot te kunnen leren lezen en spellen. Als een oudste kleuter moeite heeft met deze vaardigheden, is het goed om hier aandacht aan te besteden, zodat hij beter voorbereid aan groep 3 kan beginnen. Problemen op dit gebied kunnen zijn:
- Niet kunnen rijmen
- Moeite hebben met het hakken en plakken van woordjes (b-oo-m=boom en vice versa)
- Onvoldoende verschil waarnemen tussen klanken (bijv. beer-peer)
- Het niet kunnen onthouden van woorden, opdrachtjes, namen, kleuren
- Moeite hebben met het verdelen van woorden in lettergrepen
Als een kind in groep 3 zit begint het leesonderwijs echt. Dan leert het de klanktekenkoppelingen. Voor elke letter staat een klank en andersom. Er zijn kinderen die moeite hebben met het aanleren van deze klanktekenkoppelingen en die komen daardoor niet tot geautomatiseerd lezen en spellen. Ik heb ruime ervaring en expertise op dit gebied, zowel in het uitvoeren van onderzoek als in de begeleiding. De combinatie van logopedie en orthopedagogiek maakt dat ik breed naar kinderen kan kijken, praktisch èn diagnostisch.